Producten: informatie

Wasmiddelen

Dash Via de automaat zijn verschillende waspoeders beschikbaar aan zeer concurrentiële prijzen. Merken: Dash, Coral, robijn.

Een gezin wast gemiddeld 228 machines was per jaar. Daarvoor worden 40 kg niet-geconcentreerd waspoeder en 20 L niet-geconcentreerde wasverzachter gebruikt. In België alleen al is de verkoop van wasmiddelen en wasverzachters goed voor een omzet van meer dan 198 miljoen euro per jaar.

1. Waaruit bestaan waspoeders?

Oppervlakteactieve stoffen

Oppervlakteactieve stoffen (ook wel wasactieve stoffen of detergenten genoemd) vergemakkelijken de bevochtiging van het wasgoed, zorgen ervoor dat het vuil van het linnen wordt losgeweekt en dat het niet opnieuw op het wasgoed neerslaat. De chemische samenstelling van oppervlakteactieve stoffen is vrij complex. Er wordt onderscheid gemaakt tussen anionogene, niet-ionogene, kationogene en amfotere oppervlakteactieve stoffen. De anionogene en de niet-ionogene stoffen worden over het algemeen gebruikt voor hun reinigende functie, terwijl de kationogene stoffen worden gebruikt om het wasgoed zachter te maken. In de groep van de oppervlakteactieve stoffen wordt er een onderscheid gemaakt tussen de stoffen die gemaakt zijn op basis van aardolie(de petrochemische detergenten), en de stoffen die gemaakt zijn op basis van plantaardige oliën , zoals kopraolie, palmolie, enz. (de plantaardige detergenten zoals bijvoorbeeld de Marseillezeep). De plantaardige detergenten bieden heel wat voordelen: ze zijn afkomstig van hernieuwbare bronnen en ze zijn vlugger en beter biologisch afbreekbaar.

De ontharders of waterverzachters

De ontharders dienen om het water minder hard te maken, zodat het wassen gemakkelijker wordt en de oppervlakteactieve stoffen doeltreffender kunnen werken. Vroeger kwamen fosfaten het meest voor als ontharders. Maar het gebruik ervan werd afgebouwd omdat ze bijdragen tot watervervuiling: eutrofiëring. Ze werden vervangen door andere stoffen, maar komen momenteel (jammer genoeg), bij gebrek aan wetgeving, sterk terug in wasmiddelen, vooral in niet-geconcentreerde waspoeders en tabletten.

Het probleem van de fosfaten: eutrofiëring

De fosfaten in onze waterlopen zijn afkomstig van gezinnen, industrie en intensieve landbouw (meststoffen en veevoeder). Wanneer de concentratie van fosfaten in meren en rivieren toeneemt, stimuleert het fosfor in de fosfaten de ontwikkeling van de waterflora, vooral van de algen. Die wildgroei van algen veroorzaakt een vermindering van de zuurstof, waardoor talrijke plantaardige en dierlijke organismen sterven door verstikking: dat noemt men eutrofiëring. Zelfs al wordt het probleem daardoor niet volledig opgelost, het weglaten van de fosfaten uit de wasmiddelen draagt in sterke mate bij tot het verminderen van de fosfaten in onze oppervlaktewateren.

Fosfaatvervangers

Om doeltreffend te zijn, moeten fosfaatvrije wasmiddelen toch nog een of andere kalkwerende stof bevatten. Fosfaten werden dan ook vervangen door andere waterontharders. De meest gebruikte is zeoliet: een kleimineraal dat, voor zover men weet, geen enkele nadelige invloed heeft op het milieu. Voor een betere werking, wordt zeoliet wel meestal gecombineerd met andere bestanddelen: citraten, natriumcarbonaat, fosfonaten, polycarboxylaten, NTA (nitrilotriacetaat), EDTA (ethyleen diamine tetra acetaat). NTA en EDTA houden een gevaar in voor het milieu (vrijkomen van zware metalen uit de rivierafzettingen). De polycarboxylaten zijn niet afbreekbaar. Fosfonaat is moeilijk afbreekbaar, en bij afbraak komt er fosfor bij zoals bij de fosfaten. Natriumcitraat en natriumcarbonaat zijn natuurlijke producten die geen negatieve invloed hebben op het milieu. Deze producten kunnen ook op zich gebruikt worden als waterontharder, zonder zeoliet.

Sulfaat

De klassieke waspoeders bevatten 10 tot 50 % natriumsulfaat. Dat heeft geen enkele waskracht, maar het zorgt ervoor dat de korreltjes waspoeder niet samenklitten. Het wordt ook gebruikt als vulmiddel om het volume van klassieke waspoeders te verhogen. Natriumsulfaat zorgt echter wel mee voor de verzilting van zoet water in de waterlopen. Compacte wasmiddelen (zie verder) bevatten maar heel weinig sulfaat.

Bleekmiddelen

Om de echt hardnekkige vlekken aan te pakken en het wasgoed mooi wit te maken, volstaan oppervlakteactieve stoffen alleen niet. Daarom bevatten heel wat wasmiddelen ook bleekmiddelen. Die hebben een blekende werking en pakken 'oxideerbare' vlekken aan zoals van wijn, thee, koffie of fruit. Bleekmiddelen met chloor zijn schadelijk. Perboraat geeft in het water boor (een element uit dezelfde groep als aluminium) vrij en wordt meestal gebruikt met TAED (tetra acetyl ethyleen diamine) en EDTA (schadelijk voor het leefmilieu). Natriumpercarbonaat daarentegen heeft geen nadelige gevolgen voor het milieu.

Enzymen

Om organische vlekken aan te pakken (op basis van albumine: ei, bloed, chocolade, zweet, enz.) worden enzymen toegevoegd. Ze zijn snel afbreekbaar en brengen het milieu geen schade toe.

Witter dan wit: de optische witmakers

Optische witmakers (1 % van het volume van de wasmiddelen) hebben geen echte wasactieve kracht. Ze hechten zich vast aan het wasgoed en versterken de indruk van witheid dankzij hun fluorescerende eigenschappen (ze absorberen U.V.-stralen en geven die terug in de vorm van zichtbaar licht). Ze zijn een soort kleurstoffen. Optische witmakers zijn moeilijk afbreekbaar. Bovendien kunnen ze allergieën veroorzaken.

2. Soorten wasmiddelen

Klassieke universele waspoeders

De meeste wasmiddelen op de markt zijn universele wasmiddelen: geschikt voor alle soorten textiel, alle soorten vuil en bij alle temperaturen. Om in al die situaties goed te werken, bevatten ze heel wat verschillende bestanddelen. Sommige daarvan zijn nutteloos, of zelfs schadelijk, voor bepaalde soorten wasgoed. Bleekmiddelen bijvoorbeeld doen de kleur van gekleurd wasgoed verbleken.

Vloeibare wasmiddelen

Vloeibare wasmiddelen zijn samengesteld uit vergelijkbare bestanddelen in vloeibare vorm. Ze bevatten geen fosfaten of bleekmiddelen. Die afwezigheid van kalkwerende middelen wordt opgevangen door een hogere dosis oppervlakteactieve stoffen dan bij waspoeders, om hetzelfde resultaat te bekomen. Daarbovenop worden er middelen toegevoegd om ervoor te zorgen dat de verschillende bestanddelen vloeibaar blijven. Vloeibare wasmiddelen zijn geschikt voor het wassen van hedendaagse synthetische en gekleurde stoffen bij temperaturen lager dan 60° C. Ze zijn bijzonder doeltreffend voor het wegwassen van vetvlekken. Op milieuvlak levert hun grote dosis oppervlakteactieve stoffen problemen op. Kiezen voor plantaardige oppervlakteactieve stoffen vermindert dit nadeel.

Kleurwasmiddelen

Dit zijn wasmiddelen voor gekleurd of bont wasgoed, ze bevatten geen bleekmiddel of optische witmakers. Ze bestaan in poeder-, tablet- en vloeibare vorm.

Compacte waspoeders, microwaspoeders of geconcentreerde wasmiddelen

De aangepaste formules van deze compacte waspoeders maken vulmiddelen overbodig. Zo heeft u 50 % minder wasmiddel nodig voor een wasbeurt. Ze bestaan in verschillende vormen: poeder, vloeibaar, tabletten, parels en liquits (gebruiksklare doseringen vloeibaar wasmiddel).

Ze bieden heel wat voordelen voor het milieu:
minder grondstoffen voor de productie
energiebesparing bij het transport
minder verpakkingsmateriaal en dus ook minder afval
minder vervuilende afvalstoffen.

Tabletten en Liquits hebben nog een extra troef: aangezien ze voorgedoseerd zijn, is er geen risico op overdosering.

3. Milieuvriendelijker wassen

Wilt u graag uw steentje bijdragen voor een beter leefmilieu? Dan vindt u hieronder enkele praktische tips rond de keuze en het gebruik van wasmiddelen.

Keuze van het product

Een geconcentreerd product

Met geconcentreerde of compacte wasmiddelen heeft u 2 x minder product nodig per wasbeurt, wat bijdraagt tot een beter leefmilieu (minder grondstoffen, energiebesparing, minder afval, minder afvalstoffen). Ze bestaan in diverse vormen: poeder, parels, tabletten of vloeibaar. De vloeibare compacte wasmiddelen hebben een minder goede verhouding efficiëntie/ milieuvriendelijkheid.

Fosfaatvrij

Fosfaten waren zo goed als verdwenen uit wasmiddelen, maar door hun lage kostprijs grijpen producenten er stilaan naar terug als ontharder in goedkope wasmiddelen. Toch bestaat er nog een grote keuze in fosfaatvrije producten. Als u daarvoor kiest, helpt u watervervuiling vermijden.

Zonder perboraat

Wasmiddelenproducenten gebruiken vooral 2 bleekmiddelen: perboraat of percarbonaat. Geef de voorkeur aan middelen met percarbonaat. Wilt u nog meer doen? Kies dan een ecologisch product op basis van plantaardige bestanddelen. Plantaardige oppervlakteactieve stoffen (op basis van kopraolie, palmolie, kokosolie, enz.) zijn vlugger en beter afbreekbaar dan de petrochemische tegenhangers. Bovendien zijn de grondstoffen hernieuwbaar.

Gebruik van het product

Respecteer de opgegeven dosis. Uw was wordt niet properder door meer wasmiddel te gebruiken. Integendeel, het teveel wordt moeilijker uitgespoeld, hecht zich op het wasgoed en maakt de kleur vaal. Als het loskomt, veroorzaakt het slechte geurtjes en irriteert het de huid. Bovendien veroorzaakt u meer vervuiling en meer kosten. Op de verpakking vindt u doseerinstructies afhankelijk van de mate waarin uw wasgoed vuil is en de waterhardheid. Respecteer die instructies, of beter: pas de lage of gemiddelde dosering toe die overeenkomt met de vuilgraad, zonder rekening te houden met de waterhardheid. Voeg indien nodig (in het geval van hard water) een kalkwerend middel toe zonder fosfaten.

Elk wasgoed zijn wasmiddel

Kies voor uw gekleurd wasgoed een kleurwasmiddel. In tegenstelling tot de wasmiddelen voor alle temperaturen bevatten die geen bleekmiddel. Voor gekleurd wasgoed zijn bleekmiddelen overbodig. Zo'n bleekmiddel werkt immers als een soort ontvlekker op de kleurstoffen, waardoor de kleuren verbleken. Gebruik de wasmiddelen voor alle temperaturen eerder veer uw witte was, want dat soort wasmiddelen bevat zowiezo bleekmiddel. Gebruik universele wasmiddelen voor uw witte was. Dat soort wasmiddelen bevat immers wel altijd een bleekmiddel.

Sorteer het wasgoed

Als u het wasgoed eerst sorteert volgens stof en kleur, kan u gemakkelijker het juiste wasmiddel en -programma kiezen. Zo vermijdt u ook dat de kleuren 'afgaan'.

Volle trommel

Wanneer u ervoor zorgt dat de machine vol is (niet overvol), wast u efficiënter, ecologischer en goedkoper. Het wasresultaat hangt af van het product, maar ook van de manier waarop de stoffen tegen elkaar wrijven. Wanneer de machine goed vol is, worden de stoffen beter tegen elkaar gewreven. Bovendien bespaart u water en energie.

Een programma op lage temperaturen

U kan heel wat energie besparen door uw wasprogramma niet te hoog te kiezen. Wanneer u bijvoorbeeld katoen wast bij 30 C tegenover 60 C bespaart u jaarlijks 2850 L water en 116 kWh elektriciteit (cijfers van Test-Aankoop, 1998, op basis van 228 wasbeurten).

4. Met of zonder wasverzachter?

Wasverzachters hebben een dubbele werking:

Kationogene oppervlakteactieve stoffen maken de vezels van het linnen van elkaar los, waardoor het wasgoed zachter wordt. Ze neutraliseren ook de statische elektriciteit op synthetische vezels. Ze zetten op de vezels ook een microscopische film af waardoor ze veel minder gaan absorberen. Het linnen zal bijgevolg water of zweet eerder 'uitsmeren' dan het op te nemen. Als u uw wasgoed droogt in een droogkast of aan de waslijn buiten, wordt uw wasgoed op een natuurlijke manier soepel en zacht en heeft u dus geen wasverzachter nodig. Gebruikt u er toch een, hou dan de opgegeven doseringen aan. Net zoals bij de wasmiddelen, hebt u met geconcentreerde navulverpakkingen heel wat minder verpakkingsafval.